Najczęściej zalecany układ pracy dyplomowej:
- strona tytułowa,
- oświadczenie studenta o samodzielności przygotowania pracy magisterskiej,
- oświadczenie o przyjęciu pracy przez promotora wraz z potwierdzeniem, że praca spełnia wymogi związane z nadaniem stopnia licencjata bądź magistra,
- spis treści,
- wstęp,
- rozdziały zawierające zasadniczy tekst pracy,
- zakończenie (syntetyczne wnioski wynikające z pracy),
- wykaz cytowanej literatury w alfabetycznej kolejności zgodny z wymogami opisu bibliograficznego,
- wykaz wykorzystanych dokumentów (w uzasadnionych przypadkach),
- wykaz tablic, rysunków (schematów, map), załączników itp.
- streszczenie w języku polskim jeśli praca napisana jest w języku obcym.
Pisanie pracy dyplomowej to proces, który wymaga nie tylko dobrej znajomości tematu, ale także odpowiedniego układu i struktury. Choć poszczególne uczelnie mogą wprowadzać różne wytyczne dotyczące formatowania, większość prac dyplomowych, zarówno licencjackich, jak i magisterskich, ma podobny, sprawdzony układ. Znajomość tego układu pomaga magistrantom w logicznym i spójnym przedstawieniu wyników swoich badań lub analiz. Poniżej przedstawiam szczegółowy opis najczęstszego układu pracy dyplomowej.
Pierwszym elementem pracy dyplomowej jest strona tytułowa. Znajdują się na niej podstawowe informacje o pracy, takie jak tytuł, imię i nazwisko autora, nazwa uczelni, wydział, kierunek studiów, nazwisko promotora, a także data złożenia pracy. Strona tytułowa jest ważna, ponieważ daje czytelnikowi pierwsze informacje na temat pracy i ustawia formalny ton dokumentu.
Następnie, praca zazwyczaj zawiera spis treści, który jest mapą struktury całej pracy. Spis treści powinien być czytelny i odzwierciedlać układ poszczególnych rozdziałów oraz podrozdziałów. Warto zwrócić uwagę na odpowiednie numerowanie i precyzyjne przypisanie numerów stron do tytułów rozdziałów.
Po spisie treści pojawia się wstęp. W tej części autor wprowadza czytelnika w temat pracy, wyjaśnia, dlaczego wybrany temat jest ważny i wart badania. Wstęp ma na celu zarysowanie kontekstu teoretycznego, przedstawienie celów pracy oraz hipotez badawczych lub pytań, na które autor zamierza odpowiedzieć. Dobrze napisany wstęp pokazuje, jakie pytania badawcze są stawiane i dlaczego praca ma wartość naukową lub praktyczną. Często w tej części omawia się również zakres pracy, metody badawcze oraz krótko przedstawia strukturę kolejnych rozdziałów.
Po wstępie następuje kluczowa część pracy, czyli część teoretyczna. Jest ona fundamentem całej pracy dyplomowej. W tej części autor omawia najważniejsze pojęcia, teorie oraz literaturę związaną z tematem. Celem tej części jest pokazanie, jak szeroko temat został omówiony w literaturze i jakie podejścia teoretyczne można zastosować w analizie danego problemu. Często w tej części wyjaśnia się, jakie definicje zostaną przyjęte w dalszej części pracy, a także jakie są różnice między różnymi szkołami myślenia. Przegląd literatury powinien być zorganizowany w sposób logiczny i spójny, co pozwala na łatwiejsze zrozumienie, dlaczego dany problem badawczy jest istotny.
Następnym etapem jest część metodologiczna, która jest szczególnie ważna w pracach empirycznych. W tej części autor wyjaśnia, jakie metody badawcze zostały użyte, aby odpowiedzieć na postawione pytania badawcze. Należy szczegółowo opisać, jakie narzędzia badawcze zostały wykorzystane, np. ankiety, wywiady, analiza danych wtórnych, eksperymenty itp. W tej części należy również omówić dobór próby badawczej, sposób zbierania danych oraz metody ich analizy. Ważne jest, aby metodologia była jasno przedstawiona, ponieważ to ona stanowi podstawę do oceny wiarygodności i rzetelności wyników badania.
Po części metodologicznej pojawia się najważniejsza część pracy, czyli wyniki i analiza. To tutaj autor prezentuje zebrane dane oraz ich interpretację w kontekście przyjętych teorii i hipotez. W przypadku prac empirycznych wyniki mogą być przedstawione w formie tabel, wykresów, diagramów, a także opisu słownego. Ważne jest, aby wyniki były przedstawione obiektywnie, bez zniekształcania rzeczywistości, nawet jeśli nie potwierdzają one pierwotnych hipotez. W tej części należy również odnieść się do pytań badawczych postawionych we wstępie i pokazać, w jakim stopniu badania dostarczają na nie odpowiedzi.
Następnie praca zawiera dyskusję wyników. W tej części autor porównuje swoje wyniki z wynikami innych badań, omawia, jakie były ograniczenia badań oraz co można by zrobić inaczej. Często dyskusja wyników prowadzi do wyciągnięcia wniosków, jakie implikacje mają wyniki badania dla teorii oraz praktyki. Dyskusja jest miejscem na refleksję, gdzie autor ma możliwość oceny mocnych i słabych stron swojego podejścia badawczego, a także sformułowania sugestii dotyczących przyszłych badań.
Ostatnim elementem głównej części pracy jest zakończenie. Zakończenie powinno być krótkie, zwięzłe i jasno podsumowywać najważniejsze wnioski z przeprowadzonej analizy. Autor powinien ponownie nawiązać do celów pracy oraz pytań badawczych, podsumowując, w jakim stopniu udało się je zrealizować. Warto również wspomnieć o praktycznym znaczeniu badań oraz możliwościach ich dalszego rozwijania. Zakończenie jest także miejscem, gdzie autor może pokazać, jak jego praca przyczynia się do rozwoju wiedzy w danej dziedzinie.
Po zakończeniu pracy znajduje się bibliografia, czyli spis wszystkich źródeł, z których korzystano przy pisaniu pracy. Bibliografia musi być przygotowana zgodnie z określonym stylem cytowania (np. APA, Chicago, MLA), a wszystkie pozycje powinny być wymienione w kolejności alfabetycznej. Każde źródło, które zostało cytowane w tekście, musi znaleźć się w bibliografii, a każda pozycja w bibliografii musi być poprawnie opisana.
Ostatnim elementem pracy mogą być załączniki. Jeśli w pracy pojawiają się ankiety, wywiady, tabele z danymi lub inne materiały dodatkowe, które są zbyt obszerne, aby umieścić je w głównej części, można je zamieścić w załącznikach. Załączniki są pomocne, ponieważ pozwalają czytelnikowi zapoznać się z pełnymi wynikami badań, bez obciążania głównego tekstu.
Najczęstszy układ pracy dyplomowej obejmuje stronę tytułową, spis treści, wstęp, część teoretyczną, metodologię, wyniki, dyskusję wyników, zakończenie, bibliografię oraz załączniki. Kluczowe jest, aby każda z tych części była jasno zorganizowana, spójna i logiczna, co pomoże w skutecznym przedstawieniu wyników badania i udowodnieniu, że praca wnosi wartość do wybranej dziedziny nauki.